ΙΣΤΟΡΙΑ
- Ο οικισμός αρχικά χτίστηκε στη θέση <<Παναγίτσα>>, διότι ο υπερκείμενος λόφος χρησιμοποιούνταν ως ακρόπολη και για να είναι μακριά από την πεδιάδα, όπως γινόταν και στις Μυκήνες. Η κατοίκηση είναι συνεχής από τα προμυκηναϊκά χρόνια και υπάρχουν ευρήματα προμυκηναϊκά και μυκηναϊκά στη θέση Κουτσούμπες.
- Δωρικοί χρόνοι: Στην ίδια θέση διατηρήθηκε για αρκετούς αιώνες ως μικρή πολίχνη για δύο κυρίως λόγους α) ότι το έδαφος ποτέ δεν ήταν γόνιμο και πλουτοφόρο και β) ότι οι τυχόν νεοερχόμενοι στη λακωνική ξένοι προτιμούσαν για μόνιμη διαμονή τους τις πόλεις που άκμαζαν όπως ο Ασωπός και η Επίδαυρος Λιμηρά.
- Βυζαντινοί χρόνοι: Η πόλη άλλαξε θέση και μεταφέρθηκε νοτιότερα ή μάλλον η αρχική επεκτάθηκε στον χώρο και απέναντι από τον παλιόπυργο. Οι Μολάοι για πρώτη φορά αναφέρονται επίσημα στο χρυσόβουλο του Αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β προς τους Μονεμβασίτες κατά το 1292μ.Χ. Εκείνα τα χρόνια η πόλη βρισκόταν σε πολύ καλύτερη οικονομική κατάσταση, επειδή στην πεδιάδα καλλιεργούνταν αμπελώνες, απ'όπου εξαγόταν ο ονομαστός οίνος Μαλβάζια. Το μικρό φρούριο πάνω από την πόλη κτίστηκε από τους Βυζαντινούς ή από τους Φράγκους ηγεμόνες. Αν και οι υπάρχουσες τοπικές παραδόσεις φέρουν ότι κτίστηκε επί τουρκοκρατίας, από κάποιον ισχυρό πασά, για να κλείσει σε αυτόν την κόρη του ως τιμωρία για την παράφορη αγάπη της προς ένα ντόπιο Έλληνα. 'Αλλη παράδοση, λιγότερο διαδεδομένη, θέλει τον Παλιόπυργο ως τόπο προστασίας των παραπλήσιων μύλων από ληστρικές επιδρομές.
- Στους πρόποδες του βραχώδους φρουρίου υπήρχαν μικρές εκκλησίες, από τις οποίες σώζονται ερείπια μόνο της εκκλησίας Κωνσταντίνου και Ελένης όπως επίσης και η εκκλησία Παναγίτσα. Ακόμα στη θέση <<Χαλάσματα>> η οποία βρίσκεται τρία χιλιόμετρα βορειοανατολικά των Μολάων, υπάρχουν τοίχοι βυζαντινών κτισμάτων και έχουν αποκαλυφθεί δύο παλαιοχριστιανικές Βασιλικές που υπολογίζεται ότι ανήκουν στον 5ο και 6ο αιώνα μ.Χ. Στη μία εξ'αυτών βρέθηκαν αξιόλογα ψηφιδωτά.
- Τουρκοκρατία: Κατά τους χρόνους αυτούς διατηρήθηκε η πόλη στην ίδια θέση, μόνο ότι επεκτάθηκε προς Βορρά μέχρι του κτιρίου του δημοτικού σχολείου.
- Μεγάλη όμως δυστυχία επικρατούσε, ιδίως κατά την β' περίοδο της τουρκοκρατίας, μετά την απαγόρευση της καλλιέργειας των αμπελώνων. Εκείνη την περίοδο εγκαταστάθηκε μικρός αριθμός οικογενειών Τούρκων.
- Την εποχή εκείνη είχε κοινά σύνορα με τα Πάκια και στα δυο χωριά υπήρχε ένας σπαχής (Τούρκος φεουδάρχης). Οι ελιές ήταν 682 και στην περιοχή της <<Γκαγκανιάς>> 738. Οι μύλοι ήταν 9 και με αυτόν του μοναστηριού της Παναγίας έφταναν τους 10. Η έκταση των αμπελιών ήταν 72στρεμ. Τα εθνικά σπίτια ήταν 88 οι πύργοι ήταν 10 και υπήρχε ένα τζαμί. Οι αυτόχθονες οικογένειες και οι πάροικοι ήταν 5 και ο συνολικός πληθυσμός ήταν 235 κάτοικοι.
- Οι Μολάοι απελευθερώθηκαν στις 23 Μαρτίου 1821 και συγκαταλέγεται στις πρώτες πόλεις της Ελλάδος που απελευθερώθηκαν από τον τουρκικό ζυγό. Οι Τούρκοι κάτοικοι της πόλης την εγκατέλειψαν και κατέφυγαν στο κάστρο της Μονεμβασίας για μεγαλύτερη ασφάλεια.
- Τον ίδιο μήνα έφτασαν όλοι οπλοφόροι όπου ενώθηκαν με τους άλλους συγκεντρωθέντες Λάκωνες και με κανονική στρατιά βάδισαν για την πολιορκία της Μονεμβασίας. Το Σεπτέμβριο του 1825, η πόλη έπαθε μεγάλη καταστροφή από το μανιακό ασκέρι του Ιμπραήμ.
- Κατά τους μετεπαναστατικούς χρόνους ήλθαν μέσω Μονεμβασίας πρόσφυγες από την Κρήτη και από την περιοχή της Μάνης.
- Β' Παγκόσμιος Πόλεμος: Κατά την εποχή εκείνη η εκμετάλλευση του κάμπου πέρασε στα χέρια των Γερμανών, οι οποίοι τον χρησιμοποιούσαν ως αεροδρόμιο για την απόβαση τους στην Κρήτη. Αυτό βοήθησε στην εμπλοκή της περιοχής στην αντίσταση, πράγμα για το οποίο τόσο οι Μολάοι όσο και τα Πάκια υπέστησαν πολλά. Αργότερα, άρχισε κι εκείνο το τρομακτικό σε έκταση μεταναστευτικό ρεύμα που ερήμωσε ολότελα την περιοχή.
|